Hikayeli Yemekler: Falafel
Merhabalar! Size güzel bir haberimiz var. Bundan sonra her hafta Çarşamba günü @hikayeliyemekler ve @bizimtarifler olarak severek yediğimiz, nereden gelmiş bu dediğimiz lezzetleri, etimolojisinden, tarihine ve tarifine kadar inceleyeceğiz. İlk konuğumuz ise Ortadoğu mutfağının baş tacı lezzetlerinden biri olup ünü bütün dünyaya yayılan “Falafel”.
Orta Doğu’nun geleneksel yemeklerinden biri olan falafel , nohutun veya fava fasulyesinin baharat, ot gibi malzemelerle ezilerek köfte şekline getirilmesi, ardından yağda kızartılması ile elde edilen bir yiyecektir. Genellikle salata, salamura sebzeler, tahinli veya sıcak soslarla sunulur. Falafelin dört bin yıllık bir geçmişe sahip olduğu söylenmektedir. Ana vatanı Mısır’ın İskenderiye şehri olduğu ve Hristiyan bir halk olan Kıptiler tarafından ilk defa tüketilmeye başlandığı tahmin edilen falafel, bir liman şehrinde doğmasının avantajını kullanarak günümüzde dünyanın dört bir köşesinde bilinen ve sevilen bir lezzet haline gelmiştir.
Rivayete göre falafel, Mısırlı Hristiyanlar olan Kıptiler’in Paskalya öncesi Büyük Perhiz veya Lent dedikleri hayvansal gıda tüketiminin yasak olduğu altı haftalık dönemde et yerine tükettikleri bir yemek olarak ortaya çıkmıştır. Kıptiler’in yaşadığı İskenderiye’nin o zamanlar önemli bir liman ve ticaret şehri olmasından dolayı bu lezzet hızlıca Akdeniz’e ve Ortadoğu’ya yayılmıştır. İlk bulunduğu zamanlarda bakla ile yapılan falafel, yayıldıktan sonra baklanın yerini nohut almıştır. Ama Mısır’da hala kuru bakla ile yapılmaktadır.
Falafel kelimesi, Arapça flfl kökünden gelen nohut ezmesiyle yapılan içli köfte anlamına gelen falāfil sözcüğünden alıntıdır. Falāfil ise Arapça biber anlamına gelen fulful sözcüğünden türetilmiştir. Bu kelime diğer birçok kültüre yayılıp “küçük yuvarlak toplar” anlamında kullanılmıştır. Bu yemeğin Arapçası olarak kabul gören falafil 1941’den sonra İngilizce’de de kullanılır olmuştur. Mısır’da ise falafele küçük lezzetli şey anlamına gelen “ta’amiya” denir.
Şimdi gelelim önemli bir vegan besini olan ve protein açısından oldukça zengin olması nedeniyle tercih edilen tüm dünyaya namını salmış lezzetin tarifine… Tarifimize ulaşmak için tıklayın.
Bu hafta konuğumuz tereyağı, kaşar, lezzetli salatalar, mezeler ve soslar katılarak hazırlanan bir patates ürünü olan kumpir. Kumpir, közlenmiş patatesin, farklı lezzetlerle buluşmasıyla ortaya çıkan bir fast food yemeğidir.
Bu hafta konuğumuz nohut mayasından yapılan ekmeği ve iç malzemeleriyle sevilen bir sandviç türü olan “İzmir Kumrusu”. İzmir kumrusu, kumru ekmeğinin içerisine tulum peyniri, domates, biber konulması suretiyle hazırlanarak soğuk servis edilen veya kömürde pişirilmiş sucuk, salam ve kaşar peyniri ile domatesin konulması suretiyle sıcak servis edilen üründür.
Domates, biber, soğan, cevizin ince ince doğranıp nar ekşisi, nane ve sumakla buluştuğu bir salata çeşididir. Özellikle kebap sofralarının olmazsa olmazı ve tamamlayıcısıdır.
Bu haftaki hikayeli lezzetimiz : İzmir Boyozu. İzmir boyozu, tarih boyunca çeşitli kültürlerin etkileşim halinde olduğu İzmir ilinde üretilen ve günümüze ulaşan mayası bir hamur işi türüdür.
Bu haftaki hikayeli lezzetimiz çeşit çeşit olmasıyla ve her çeşidinin lezzetli olmasıyla tanıdığımız “Helva”. Helva, Türkiye de ve pek çok Orta Doğu ülkesinde yaygın bir tatlıdır. Helvanın birçok farklı ülkede birçok çeşidi vardır. Türk gelenek ve göreneklerine göre doğumlarda, ölümlerde, askere giderken, hac dönüşünde, okula başlayan çocuklar için, yeni bir eve sahip olunca, okul bitince, yağmur dualarında, kuzunun sütten kesilme günü olan yoğurt bayramında, ilk çiğdemin görüldüğü gün olan çiğdem düğününde Osmanlı evlerinde kesinlikle çeşitli helvalardan biri yapılır ve eşe dosta dağıtılırdı.