İlginç Bir Serüven: Kahve
Merhaba! Bu yazı, benim ilk köşem olma niteliği taşıyor. Tanışmalarda, toplanmalarda hep kahve içilir, bu yüzden ben de okuyucularla ilk tanışmamda karşılıklı tüketemeyeceğimiz için, kahve tarihini kısaca anlatmak istedim.
İlk olarak, Etiyopya’da bir çoban, keçilerin çok mutlu bir şekilde zıpladığını ve koşuşturduğunu görüyor ve kahve çekirdeklerinin tüketilebilir besinler olduğunu fark ediyor. Etiyopya’da popülerleşen bu çekirdekler, buradan Yemen’e, Moka şehrine gidiyor. (Mocha kahvenin ismi buradan gelir.) Moka şehrinde Sufiler gece ayinlerinde uyanık kalabilmek ve sabaha kadar Allah’a dua edebilmek için kavrulmuş kahveyi içecek olarak içmeyi deniyor ve bu, muhtemelen kahvenin sıvı tüketildiği ilk aktivite olarak kendine yer buluyor. Arabika çekirdekleri, kendini işte bu zamandan itibaren fark ettiriyor. Kahve, coffee, koffee olarak bir sürü dilde yer eden isim ise muhtemelen Qahwa’dan (Arapçada şarap demektir) geliyor. Buradan tabii ki Osmanlı topraklarında tanınan kahve, kısa zamanda bu coğrafyalardaki en popüler içecek oluyor.
Ortadoğu ve Türkiye’de insanlar kahvelerde toplanıp politika ve din konuştuğu ve saraylar hakkında bilgilerin çabuk yayıldığı için hükümdarlar 1500 ve 1600’lerde kahveyi yasaklıyor. Fakat el altından, gizlice içilmeye devam ediliyor.
1700’lerde Süleyman Aga isimli bir Türk elçisinin Fransa’ya kahveyi götürmesiyle Fransa’da adeta bir devrim yaşanıyor ve her yerde yaygınlaşan bu içecek, sayısı çok artan kafelerde içilerek toplumsal bir faaliyete dönüşüyor.
Kahvenin tüm Avrupa’da yayılmasından sonra, buradan Güneydoğu Asya ve Hindistan’a taşınması ve orada da yetiştirilmesiyle kahve, Türk ve Müslümanların dominesinde olmaktan çıkıp evrensel bir olgu haline geliyor. Hatta Fransa’dan Amerika’ya, haftalarca süren gemi yolculuğuyla kahve fideleri taşınıyor ve sadece 50 yılda 18 milyon kahve ağacı yetişmesinin sebebi oluyor.
William Ukers: “Nereye taşındıysa orada devrim yaşandı. Fonksiyonunun her zaman insanları düşünmeye itmesinden dolayı, dünyanın en radikal içeceği oldu. Ve ne zaman insanlar düşünmeye başladı, zorba yöneticiler için tehlike unsuru oldular.”
Uzun bir serüvenin ana hatlarını sıkmadan yazmaya çalıştım, umarım diğer köşelerimde ilgi çekici başka yönlerine de dikkat çekeceğim. Hoşçakalın!
Kızarmış tavuk, çıtır bir katman altında yumuşak bir tavuk deneyimi sunan, kemikli veya kemiksiz olabilen ve bazen özel bir sosa bulanmış olarak servis edilen oldukça popüler bir yemek. Hatta, fast food dendiğinde akla hamburger ve pizzanın yanında gelen ilk isim.
Zeytin, binlerce yıldır insan diyetinin bir parçası. Öyle ki, bilinen en eski ağaç da bir zeytin ağacı. Milattan önce 6000 yılında kutsal metinlerde geçtiğini, arkeolojik kalıntılardan biliyoruz. Özellikle Akdeniz ikliminin zenginlikle işlediği topraklarda, kaliteli zeytin, her türlü sofrada karşımıza çıkabilecek düzeyde bir meyve. Peki, Türkiye zeytin ve zeytinyağı konusunda dünyada nerede?