Domatesin Sağlığa Faydaları
Genellikle bir sebze olarak düşünülse de domates aslında patlıcan, biber ve patates ile birlikte itüzümü adıyla bilinen bir familyaya ait bir meyvedir. Boy boy, renk renk çeşitleri bulunur. Genelde kırmızı renkte olan domatesleri sarı, yeşil, mor, turuncu ve alacalı renklerde de bulabiliriz.
Her yemeğe yakışan ve tadına tat katan bu sebzenin -ya da yukarıda bahsettiğimiz gibi meyvenin- sağlığımıza sunduğu faydalar da saymakla bitmez. Biz yine de bu yazımızda bu faydaları sizler için sıralamak istedik. İşte domatesin sağlığımıza faydaları:
Kalbi korur
80 gramlık bir domates porsiyonu, bir yetişkinin günlük potasyum ihtiyacının yaklaşık %5’ini karşılar. Potasyum açısından zengin gıdaları tüketmek, felç ve kalp hastalığı riskini azaltır. Domatesler ayrıca likopen adı verilen ve domatese kırmızı rengini veren bir bileşik içerir, likopenin kardiyovasküler hastalık riskini azaltma potansiyeli de dahil olmak üzere, hakkında yapılmış pek çok araştırma var.
Gözleri korur
Domatesler karotenoidler adı verilen bir grup fitokimyasal içerir, bunlar arasında likopen, lutein ve beta-karoten bulunur. Bu bileşikler göz sağlığını korumak için önemlidir ve yaşa bağlı makula dejenerasyonu ve diğer göz hastalıklarına karşı koruma sağlayabilir.
Sağlıklı cildi destekler
Domates dahil bitkilerde bulunan karotenoidler, cildimizdeki UV hasarını önlemeye yardımcı olabilir. 2006’da yapılan bir araştırma, 10-12 haftalık bir çalışmadan sonra, artan karotenoidlerin bir sonucu olarak güneş ışınlarına karşı duyarlılıkta bir azalma olduğunu buldu. Ancak bu, çok fazla domates yerseniz yanmayacağınız anlamına gelmez – UV hasarını önlemek için yönergeleri takip etmek ve güneşte dikkatli olmak yine de önemlidir.
Araştırmalar, domateslerin işlenmesinin ve pişirilmesinin besin değerlerini, özellikle antioksidan özelliklerini ve likopen bileşiklerine erişme yeteneğimizi artırabileceğini gösteriyor. Zeytinyağı sosu gibi bir yağ kaynağıyla birlikte domates yemek, bu koruyucu karotenoidlerinin emilimine yardımcı olur. Ayrıca, karotenoid içeriğinin çoğunun meyvenin kabuğunda bulunduğunu da unutmamak gerekir, bu nedenle meyveleri bütün olarak yemenin en faydalısı olabilir.
Kanın pıhtılaşmasını ve yaraların iyileşmesini destekler
Domates, kanın pıhtılaşması ve yara iyileşmesi için gerekli olan iyi bir K vitamini kaynağıdır. K vitamininin kemik ve kardiyovasküler sağlıkta da faydalı olabileceğine dair artan kanıtlar var.
Menopoz Belirtilerini Azaltmaya Yardımcı Olabilir
Nutrition Journal tarafından 2015 yılında yapılan bir araştırma, domates suyu alımının anksiyete, istirahat enerji harcaması ve kalp hızı gibi bazı menopoz semptomlarını hafifletmeye yardımcı olduğu ortaya çıktı. Bu çalışma, sekiz hafta boyunca günde iki kez 200 ml tuzsuz domates suyu tüketen 40-60 yaşları arasındaki 95 kadın üzerinde gerçekleştirildi. Bu küçük bir deneme olsa da, sonuçlar cesaret verici ve daha fazla araştırmayı garanti ediyor.
Domates herkes için güvenli midir?
Meyve ve sebzelerin itüzümü ailesindeki solanin adı verilen bir bileşiğin, artritik durumları ve eklem ağrısını şiddetlendirebileceği yaygın olarak düşünülmektedir. Ancak bugüne kadar, yalnızca anekdot niteliğindeki kanıtlarla bu varsayımı destekleyecek hiçbir araştırma yoktur.
Domates alerjisi nadirdir, ancak alerjiniz varsa patlıcan ve patates gibi itüzümü ailesinin diğer bitkilerine tepki göstermeniz olasıdır.
Ramazan ayı tüm bereketiyle geldi. Bugün ilk sahurumuza kalkıp, ilk orucumuzu tutacağız. 30 gün boyunca beslenmemize çok dikkat etmemiz gerekiyor. Eğer dikkat etmezsek; mide ve bağırsak sorunları yaşayabilir, bütün vücut dengemizi bozabilir ve kalıcı hasarlara sebep olabiliriz. Bu yüzden sizler için bir kaç tavsiye hazırladık:
Muzların sap kısımlarını streç filmle sarın. Çok daha uzun süre tazeliğini ve lezzetini koruyacağını göreceksiniz.
Çoğumuzun hayatında var hem de binlerce yıldır. Farklı coğrafyalarda yetiştirilen bitkisel ve hayvansal gıdalara göre şekillenen , toplumların alışkanlıklarına göre değişen , ekonomik ,sosyolojik, kültürel fizyolojik sonuçları olan bir işlemdir. Fermente ; Fransızca Fermenter, mayalanmak ,mayalandirmak fiilinden alıntıdır .Latince Fermentum “maya” sözcüğünden türetilmistir. Fermantasyon işlemine ait en eski kayitlar M.Ö. 6000 yıllarında Mezopotamya ve Doğu Akdenizi kapsayan , Bereketli Hilal bölgesi olarak tanımlanan yerde bulunmuştur. 1850 yılında mikrobiyoloji bilim dalının ortaya çıkmasıyla fermantasyon süreci daha iyi anlaşılmıştır. Fermente yiyecek ve içecekler bakteri ve mantarlar gibi mikroorganizma ve enzimler aracılığıyla üretilmektedir. Fermantasyon işlemi, meyve , sebze , süt, et ürünleri, balik ve bakliyat ürünlerinin bozulmadan korunup tüketilmesini saglar. Sindirimi kolaylaştırır , antioksidan üretir bağışıklığı güçlendirir, kan kolesterolünun üzerinde olumlu etkileri vardır. Besin değerini doğal yollarla arttırır. Peki bu ürünler nelerdir; Hepimizin bildiği , sütten kefir etten sucuk – pastirma ,arpadan boza meyve ve sebzelerden sirke – turşu ve tarhana. Enteresan bir şekilde bilim ilerledikce bu eski yöntemlere rağbet gitgide artmakta her şeyin daha daha doğal halini öz hakiki yollarla yapılanını arıyoruz .Şahsen bu kadim bilgilere her zaman öncelik vermişimdir. Nitekim denenerek yapılagelmis binlerce yılın tecrübesi olan yöntemler sağlığımızı koruyor belki de türümüzü koruyor. Yazının başında da belirttiğim gibi yetişen ürünlere, ihtiyaclara, alışkanlıklara kültürlere göre dünyanın her yerinde fermente ürünler binlerce yıldır üretilmektedir. Bunlara bir kaç örnek vermek gerekirse; Korede 2000 yıldır fermente bitkisel ürünler tüketilmektedir. Bunlardan biri olan Kimchi havuç, brokoli ,yeşil soğan, sarımsak, turp ve zencefil ve çeşitli sebzelerin pişirilmeden tuzlu suda bekletilmesiyle yapilan bir çeşit turşudur. Sauerkraut – Lahana turşusu İlk olarak Almanya ve Batı Avrupada yapılmıştır. Polonyada popüler bir gelenektir. Beyaz lahana ince bir şekilde dilimlenerek ve tuz eklenerek güveç veya ahşap kaplara konulup ağzı ağır kapaklarla kapatılıp 15 derecede en az bir ay fermantasyona bırakılarak yapılır. Gundruk Himalayada çok eski zamanlarda savaşlarda saldırganlardan yiyecek saklamak amacıyla kırmızı turp ve yeşil yapraklı sebzelerin fermente edilerek saklanmasiyla elde edilmistir. Kurutulmuş Gundruk 2 yıl saklanabilmektedir. Soya sosu 2500 yıl önce Çinde üretilmiştir. Soya sosunun ise Budist bir psikopos tarafından yapıldığı söylenmektedir. Geleneksel soya sosu odun tanklarında 1/2 yıl fermente edilmektedir. Şu günlerde pazar tezgahlarında turşuluk sebzeler, marketlerdeki kavanoz ve kapak şenliği, turşu kurmak için yaşadığımız bu tatlı telaş, bizim de farkında olmadan binlerce yıllık kültürü yaşatmamızı sağlıyor .Hem gıdaları hem sağlığımızı hem kültürümüzü koruyoruz. Ben de sizler icin yaz kış severek tükettiğim misafir ağarlarken sofrada mutlaka bulundurdugum pancar turşusu tarifimi tarifler bölümüne yazıyorum. Çorbada bizimde fermantasyonumuz bulunsun. Kaynak: Dünyada üretilen fermente ürünler Tarihsel süreç ve sağlık ilişkileri Şeyda Karaçıl – Nilüfer Acar Tek
İstediğimiz kiloya ulaşabilmek ve onu korumak için diyet ve spordan çok daha büyük önem taşıyan bir etken var: Metabolizma hızımız… Metabolizmamız ne kadar hızlı olursa o kadar kolay kilo verir, ne kadar yavaş olursa da o kadar hızlı kilo alırız. O sebeple metabolizmamızı hızlandırmanın yollarını keşfetmeli ve uygulamalıyız.
Bir muzu ezip içine bir çay kaşığı bal veya badem yağı karıştırıp yüzünüze sürün. Birkaç dakika bekleyip ılık su ile yıkayın.